Een onderhandse lening zonder rente is niet lijn met de wet. Volgens de wet dient er sprake te zijn van een marktconforme rente. Indien dit niet het geval is, dan kan de fiscus een lening interpreteren als zijnde een schenking of git. In dat geval kan er schenkingsbelasting in rekening worden gebracht.

Een praktische invulling van de wet

In mijn opinie dien je hier een praktische invulling aan te geven. Wetten zijn er ook om geïnterpreteerd te worden en ook om naar te kijken wat het doel van een dergelijke wet is. 

Ga je van een vriend of familielid een klein bedrag lenen wat je snel weer terugbetaald, dan 

is dit in mijn opinie niet hetgeen waar deze wet zich op richt. Bijna iedereen heeft weleens een paar honderd euro van iemand geleend, voor wat voor een reden dan ook. Een voordeel is dat je op deze manier vaak snel geld kunt lenen.

Ga je echter wel een groter bedrag lenen, bijvoorbeeld voor het starten van een onderneming, het kopen van een auto of het verbouwen van een huis, dan wordt het een ander verhaal.

Hypotheekrente en een onderhandse lening

Indien het om een onderhandse lening gaat in de vorm van een hypotheek, dan zal de fiscus alerter zijn.

Voor de ontvanger van de rente maakt het vanuit belasting oogpunt niet zoveel uit hoeveel rente er wordt betaald. Tot op heden wordt vermogen namelijk belast op basis van een fictief rendement en niet op basis van het werkelijke rendement. 

Als leningnemer is het dan zo, dat des te meer rente je betaalt, des te meer rente je kunt aftrekken. Per saldo zal de belastingdienst de verliezer zijn, wanneer er sprake is van een hoge rente bij een onderhandse lening in de vorm van een hypotheek.

Het is dus niet zo dat het bij een onderhandse lening altijd voordelig is om de rente zo laag mogelijk vast te stellen. Zeker bij een hypotheek die wordt verstrekt door bijvoorbeeld ouders, heeft een hoge rente een voordeel. Je kunt dan meer rente aftrekken en er kan dan vervolgens een gedeelte van de betaalde rente door de ouders weer belastingvrij worden teruggeschonken.

Wat is marktconform?

De term marktconform is voor interpretatie vatbaar. Bij het verstrekken van een lening wordt er naar verschillende omstandigheden gekeken. Op basis daarvan wordt de rente vastgesteld. Een onderhandse lening zonder rente wordt vaak verstrekt door een bekende. Dit is een extra factor die een lagere rente rechtvaardigt. Omdat je de persoon waar je een lening aan verstrekt goed kent, kan je het risico goed inschatten. 

Een bank of kredietverstrekker kent jou niet persoonlijk en dient alleen af te gaan op basis van documenten zoals een arbeidscontract of bankafschriften. Doordat je goed bekend bent met iemand, kan je beargumenteren dat er sprake is van een lager risico, hetgeen ook een lagere rente rechtvaardigt.

Zoeken naar een vergelijkbare rente

Verstandig is om online te bekijken, wat je nu bij een bank zou dienen te betalen voor een soortgelijke lening. Daarbij kan je dan kiezen voor de laagste rente die je kunt vinden. Hier kan je dan nog net onder gaan zitten, doordat het om een lening gaat tussen bekenden.

Een rente zoals in rekening wordt gebracht bij een minilening is absoluut niet noodzakelijk, om te hanteren bij een onderhandse lening.

Je kunt de rente van een lening zoals een doorlopend krediet of persoonlijke lening als referentie nemen. Indien er sprake is van onderpand, dan kan je ook hypotheekrentes als uitgangspunt nemen. 

Omgekeerde bewijslast

Helaas is het wel zo, dat er bij de belastingdienst sprake is van een omgekeerde bewijslast. Jij dient aan te tonen dat iets juist is. In het geval dat de belastingdienst het standpunt inneemt dat zij van mening zijn dat de rente niet marktconform is, dan zal jij dienen aan te tonen dat dit wel het geval is. 

Indien de belastingdienst niet akkoord is, dan ben jij ook degene die dan een rechtszaak zou moeten starten tegen de belastingdienst en niet andersom.

Hypotheekverklaring

Een onderhandse lening zonder rente is dan wettelijk gezien niet toegestaan, je kunt een dergelijke rente wel laag inschalen. Zo zou je een contract kunnen opstellen, waarbij er sprake is van onderpand. 

Dit zou je ook kunnen doen door een hypotheekverklaring op te stellen. In een dergelijke verklaring wordt er dan aangegeven, dat degene die het geld leent zich bereid stelt hypotheekrecht te verstrekken op een huis of ander onroerend goed. Een dergelijke verklaring is minder hard dan een hypotheekrecht, maar je hebt hiervoor geen notaris nodig. Dit scheelt toch weer enorm in de kosten.

Afspraken goed vastleggen

Of het nu gaat om een onderhandse lening zonder rente om met rente, het is altijd aan te bevelen de afspraken vast te leggen. Dit is zeer zeker ook het geval wanneer het gaat om een lening van familie of vrienden. Eigenlijk is het dan nog extra belangrijk, om problemen achteraf te voorkomen. 

Ruzie met de bank of kredietverstrekker is vervelend, maar ruzie met familie of vrienden is nog veel vervelender. Helaas zie je in de praktijk regelmatig voorkomen dat geld lenen uiteindelijk tot ruzies leidt.